Alleen een crisis...

Naomi Klein (De Shockdoctrine): "In 1982 schreef Milton Friedman de zeer invloedrijke passage die de schockdoctrine het beste samenvat: 'Alleen een crisis - echt of ingebeeld - leidt tot een echte verandering.'
Het soort crisis dat Friedman voor ogen had was niet militair, maar economisch. Hij begreep dat economische beslissingen in normale omstandigheden worden genomen op basis van het trekken en duwen van concurrerende belangen - werknemers willen werk en loonsverhogingen, eigenaars willen lage belastingen en weinig regulering, en politici moeten tussen deze concurrerende krachten een evenwicht zien te vinden. Maar als een economische crisis toeslaat en ernstig genoeg is - een munteenheid die keldert, een markt die instort, een grote recessie - wordt al het andere weggeveegd en voelen de leiders zich vrij te doen wat nodig is (of wat beweerd wordt wat nodig is) zogezegd als antwoord op een nationale noodtoestand. Crises zijn democratievrije zones - breuken met de gebruikelijke politiek waarin de noodzaak van toestemming en akkoord niet langer geldt."

shockdoctrineresistance

Het neoliberalisme heeft gezorgd voor een crisis, dat is nu wel duidelijk. Een klein aantal banken met heel veel macht hebben de staat en de bevolking in gijzeling genomen. Het is 'of wij krijgen steun van staat en natie of wij halen de economie onderuit'. Dit alles om de laatste stuiptrekkingen van het neoliberalisme te proberen om te zetten in een overwinning. Niet het frauduleuze financiële systeem moet op de schop, maar de welvaartsstaat, want die is een bedreiging voor de graaiende banksters en ondernemers. Vreemd genoeg zie je ook linkse partijen meeroepen met de wolven. De partijen struikelen over mekaar heen met hun bezuinigingsplannen. 'Kijk eens, wij bezuinigen zoveel!' Bezuinigingsplannen die de bevolking duur zullen komen te staan en die enkel de virtuele papieren economie, de balansen van banken, zullen bevoordelen. Wat we nu meemaken is een geforceerde, gemanipuleerde crisis. Later zullen we de echte crisis meemaken, werkloosheid, armoede, afbraak van alles wat sociaal is, en een totale macht van de neoliberalen, multinationals en banken. Tenzij we op onze democratische rechten staan en NEE zeggen ... zolang het nog kan. Het is nog niet te laat. Wilt u langer doorwerken om de bonussen van de banksters te betalen, wil u meer betalen voor minder gezondheidszorg, wil u het onderwijs, openbaar vervoer, gezondheidszorg nog duurder maken door verdere privatisering en deregulering? Ik dacht het niet. Ik in elk geval niet. Laten we bezuinigen op subsidies en steun aan banken en multinationals, laat ze belastingen betalen, bezuinig op hun bonussen en breng hun activiteiten onder wettelijke controle, pak de veroorzakers van de crisis aan.

In de neoliberale ideologie dient de staat enkel om de lasten van het bedrijfsleven af te wentelen op de bevolking. Inderdaad, een soort roofkapitalisme. Cynisch genoeg zit er veel waarheid in Friedmans mantra dat alleen een crisis tot verandering kan leiden. Op dit moment hebben de meesten van ons het nog vrij goed, dus waarom ons druk maken? Pas als de overgrote meerderheid in ellende leeft is de voorwaarde geschapen voor verandering. Maar dan een verandering die Friedman niet in gedachten had, de overname van de macht door het volk zoals dat in een democratie hoort. Wat we nu meemaken is een rechtstreekse aanval op de democratie door voornamelijk banken en multinationals. De macht van de banken is zo groot dat ze zelfs het fundamentale recht hebben om geld te creëren; de staat mag de centen en bankbiljetten drukken, een fractie van de gigantische, virtuele, girale geldstroom die totaal beheerst wordt door de banken en die ook de schuldenlast creëert die tot deze crisis leidde. De 'vrijheid' van de neoliberaal is de vrijheid van een kleine minderheid van rijken; hun vijand is de democratie die hen verplicht hun rijkdom te delen met diegenen die er echt voor gewerkt hebben.

© 2009