De schrale erfenis van het neoliberalisme

NL0803_5

Wie valt de huidige crisis in onze maatschappij te verwijten? Het antwoord is simpel: de voorstanders van het neoliberalisme, in de eerste plaats de VVD, die eigenlijk als criminele organisatie terecht zou moeten staan, en de meelopers: het CDA, en de oude garde van de nieuwe PvdA. De marktwerking heeft gefaald, dat wil zeggen voor de maatschappij in haar geheel, maar voor de neoliberale touwtjestrekkers was het een geslaagde overval op de gemeenschap. Wie nu nog op de VVD durft te stemmen is ofwel crimineel of non compos mentis.

Volkskrant: "In het corruptieonderzoek naar de politicus Ton Hooijmaijers (VVD) heeft het Openbaar Ministerie (OM) een inval gedaan bij bouwbedrijf Adriaan van Erk in Bergambacht.
Hooimaijers wordt ervan verdacht zowel in zijn periode als wethouder van economische zaken als in de hoedanigheid van bestuurder van de provincie Noord-Holland (ruimtelijke ordening en financiën), steekpenningen te hebben aangenomen. Dit betreft de periode 2001-2010."

Volkskrant: "Vorige week meldde de Volkskrant  dat de verkoop van de overheidsinstelling Bouwfonds aan ABN Amro, tien jaar geleden, doorgestoken kaart was. De directie  van Bouwfonds lekte een vertrouwelijk bod van ING aan concurrent ABN Amro, die hiermee aan de slag ging. Zonder dat gemeenten wisten van dit tegenbod, gingen 481 gemeenten na lang gemor over tot de verkoop van hun aandelen voor in totaal 2,675 miljard gulden (zo’n 1,2 miljard euro). Inmiddels is duidelijk geworden dat ING een eerste bod in gedachte had dat 75 miljoen gulden (34 miljoen euro) meer bedroeg.

Het Bouwfonds der Nederlandse Gemeenten werd na de Tweede Wereldoorlog opgericht om de gewone man te helpen een huis te kopen. Twee van de indertijd grootste aandeelhouders, Eindhoven en Apeldoorn, zijn na de publicatie over het bedrog een schadestaatprocedure begonnen.

Als er 34 miljoen euro meer was betaald, had de gemeente Apeldoorn ongeveer 680 duizend euro meer ontvangen. Voor Eindhoven zou het dan om 900 duizend euro gaan. Wie voor de schade moet opdraaien, moet het onderzoek uitwijzen, aldus Spoelstra.

Een Kamermeerderheid eist van demissionair minister van Justitie, Ernst Hirsch Ballin opheldering over de zaak. De Socialistische Partij wil dat justitie gerechtelijk onderzoek doet naar de deal en dat de betrokkenen functionarissen worden vervolgd."

BruegelDevalvanicarus
De val van Icarus - Breugel

En dan heb je nog de Icare affaire die al lang speelt. What's in a name? Je spreekt Icare uit als 'iekaare', niet 'aikeier', ook niet 'I care of eyecare'; dat lijkt te wijzen op de mythologische figuur Icarus die wilde ontsnappen van het eiland Kreta met een stel vleugels die hij met was vastmaakte, maar in zijn enthoesiasme sloeg hij de waarschuwing om niet te dicht bij de zon te vliegen in de wind waardoor de was smolt en hij in zee viel. Symbolisch voor de vlucht van het neoliberalisme met zijn dogma's van privatisering en deregulering. Bart Visser spartelt nu in het water.

Volkskrant: "Tot het moment dat de FIOD hem op 12 maart 2008 ’s morgens om half zes van zijn bed licht en hem voor verhoor twee weken opsluit op het politiebureau in Drachten, staat Bart V. bekend als een succesvol man.

Maar sinds zijn arrestatie is Bart V. de hoofdverdachte in de grootste fraudeaffaire in de Nederlandse zorgbranche. Vanaf komende dinsdag staan hij en enkele medeverdachten voor de rechter in Assen op beschuldiging van fraude, belastingontduiking en verduisteren van miljoenen. Hij wordt bovendien verdacht van witwassen. Volgens justitie hebben Bart V. en zijn vrienden zich door ‘listige kunstgrepen’ in een ‘samenweefsel van verdichtsels’ 5 tot 10 miljoen euro toegeëigend. Misschien zelfs nog meer; ook justitie weet het niet.

Volgens advocaat Dian Brouwer van Bart V. moet de rechter ook kijken naar de rol van de overheid. ‘Bakkers en baksteenfabrikanten moeten zich houden aan de normale economische regels. Maar de thuiszorg is gereguleerd door de overheid. Dat is het decor waartegen de zaak zich afspeelt.’

De invoering van de marktwerking in de thuiszorg, midden jaren negentig, maakt veel creativiteit los. Thuiszorg verlenen wordt ondernemen, ondernemen wordt deals maken. Thuiszorg Drenthe is er onder leiding van Bart V. erg goed in. Na een fusie gaat het bedrijf Pantheon heten, daarna Icare (spreek uit: iekaare). In de periode waarin dit verhaal speelt, ruwweg van 1998 tot 2005, is Icare een van de grootste thuiszorgondernemingen in Nederland. Bart V. is er van 2000 tot 2005 bestuursvoorzitter.

Er zijn meer schandalen in de thuiszorg geweest, de afgelopen jaren. Meavita ging aan wanbeleid ten onder, en bij Uenzo in Rotterdam werd voor enkele miljoenen gefraudeerd. Maar zo grootschalig en brutaal als bij Icare was de fraude nergens.

Evean, sinds 2006 eigenaar van Icare, heeft vorige week aangifte gedaan van verduistering door Bart V. De verkoop van Thuiszorg Perfect heeft 4 miljoen euro te weinig opgeleverd, en de verkoop van de Icare Thuiszorgwinkels 1,5 miljoen. Justitie is al bezig met behulp van de plukze-wet terug te halen wat er nog te halen is. Al met al is er voor 5 miljoen euro beslag gelegd bij in totaal acht verdachten. Het gaat om huizen (onder meer het huis van Bart V., voor 1,3 miljoen euro), bankrekeningen en kunst."

NL0912_1

Skipr: "Voor sommige ondernemers in de thuiszorg biedt de introductie van marktwerking in de gezondheidszorg, eind jaren negentig, een gouden kans om creatief te ondernemen. Ze stapelen fusie op fusie. Rond menige stichting schieten BV’s als paddenstoelen uit de grond. Geld en vastgoed gaan op ondoorzichtige wijze tussen de verschillende bedrijfsonderdelen heen en weer.

Illustratief in dit verband is de wandel van Jan B. B. is de manager van het hulpmiddelenbedrijf van Icare. Nadat hij bij Icare is vertrokken, neemt hij in 2002 het bedrijf waaraan hij leiding heeft gegeven, voor 590.000 euro over van Icare. “Ver onder de prijs”, aldus het OM in de Volkskrant.

B. doopt het bedrijf om tot UNU. Hij verkoopt rolstoelen, rollators, scootmobielen en andere medische hulpmiddelen en leent deze uit. Hij wordt daarvoor door de zorgverzekeraar en gemeenten betaald. Van de opbrengst moet onder meer 240.000 euro huur per jaar voor het bedrijfspand in Dronten worden betaald. Dit pand is eveneens eigendom van Jan B. Ook de opheffing van het winstverbod in de thuiszorg in 2006 legt hem geen windeieren. Uit de jaarrekeningen over 2005, 2006 en 2007 blijkt dat hij zo’n zes miljoen euro aan winstuitkeringen heeft opgestreken. Met dank aan de AWBZ-premiebetalers en de gemeentelijke belastingbetalers. Bovendien is er nog eens een kleine 600.000 euro opzijgezet voor een extra bonus aan de directeur van UNU, namelijk B’s echtgenote. Alleen al daarmee is de investering die in 2002 nodig was, in één keer terugverdiend. Volgens de Volkskrant sluist B. het grootste deel van de miljoenenwinst in 2007 door naar het belastingparadijs Singapore. Zelf verhuist hij naar Spanje.

Nog zo’n Icare-manager is Addy S. Na haar afscheid van het bedrijf koopt zij de Icare-dochter Thuiszorg Perfect in Steenwijk voor één gulden.
Drie jaar later, in 2003, betaalt uitzendbureau Randstad Addy S. en een kleine aandeelhouder (een Brabantse thuiszorgondernemer die haar bij de verkoop heeft geholpen) ruim acht miljoen euro voor hetzelfde bedrijf. Addy S. en de Brabantse ondernemer zijn op papier de enige aandeelhouders, maar in werkelijkheid bezit V. volgens het OM driekwart van de aandelen. Bij de verkoop van Thuiszorg Perfect kan hij dan ook zes miljoen euro incasseren.

In 2005 vertrekt Bart V. bij Icare. Hij neemt een  gouden handdruk mee van 969.000 euro. Na zijn vertrek komt Icare in handen van de zorggigant Evean.

Wellicht heeft Bart V. de bui zien hangen; in het jaar na zijn vertrek doet zorgverzekeraar Achmea een onderzoek naar de bedrijfsvoering van Icare.
In het onderzoeksverslag beschrijft Achmea hoe de ingewikkelde constructie van BV’s en stichtingen de kosten voor de AWBZ opdrijft.
We hebben destijds berekend dat er 66 à 100 miljoen euro niet via de reguliere instellingen aan zorg werd besteed."

Zowat een jaar geleden heeft Icare een eigen ziekenfonds opgericht, een nogal dubieuze constructie.
Volkskrant: "De Icare-polis is in werkelijkheid niet meer dan een etiket, dat - uitsluitend voor Icare-leden - geplakt is op het pakket van het goedkope Groningse ziekenfonds Anderzorg, de feitelijke uitvoerder van de Icare-polis.
In het geval van Icare zou de Icare Zorgverzekering een contract kunnen sluiten met Icare Thuiszorg voor het leveren van thuiszorg, erkent Bas van den Dungen, directeur van de LVT, de grootste branche-organisatie in de thuiszorg. Icare is volgens hem de enige thuiszorginstelling met een eigen ziekenfonds. Dat is toegestaan, zegt hij, want omgekeerd mag een zorgverzekeraar óók eigen apotheken of huisartsenpraktijken exploiteren. 'Of het wenselijk is, is een andere zaak. De LVT vindt dat het geen van tweeën moet kunnen. Zorgverzekeraars en zorginstellingen moeten niet samengaan in één bedrijf.'"

SP: "De SP is boos over de stijging van het salaris van de top van de thuiszorginstellingen Icare/Evean en Thuiszorg Groningen/Sensire. Deze organisaties verzorgen thuiszorg in de stad Groningen. “De salarissen van de top van deze instellingen stijgen gigantisch. Bij Icare/Evean is de stijging 21,4% en Thuiszorg Groningen/Sensire wordt het zelfs 46,1% meer. Het is een schande dat de directeuren van de thuiszorginstellingen zoveel meer gaan verdienen, terwijl er al te weinig geld is voor de thuiszorg,” volgens SP-raadslid Ria Rademaker."

Voor het neoliberalisme is niets heilig. De gezondheidszorg is een kwestie van winst maken, het milieu en de natuur is er om uitgebuit te worden, het groen dient enkel als decor voor de commercie. We worden nu gepresenteerd met de rekening voor vele jaren neoliberaal wanbeleid. En op wie dacht u dat er nu bezuinigd moet worden volgens de marktidioten? Juist, op de burgers, niet op de veroorzakers van de crisis.

© 2009