Economie - les 3

Geschiedenis van het bankwezen

revolutionary-war-2

In 1783 won Amerika de onafhankelijkheidsoorlog of revolutionaire oorlog tegen Groot-Brittannië. De oorlog had inflatie tot gevolg en een grote staatsschuld. In 1791 werd de First Bank of the United States geoctrooieerd voor 20 jaar om op te treden als een soort nationale bank. Het grootste deel van de aandelen was echter in handen van Engelsen en Hollanders. Thomas Jefferson zorgde er in 1811 voor dat het Congres het mandaat van de bank niet verlengde omdat hij vond dat de buitenlandse belangen een bedreiging waren voor de burgerlijke vrijheid van de Amerikanen.

Nathan Rothschild, topbankier in London, reageerde als volgt:
"Of het mandaat wordt verlengd, of de Verenigde Staten zullen met een desastreuze oorlog te maken krijgen."
Het mandaat werd niet verlengd, en in 1812 begon de oorlog tegen Engeland.

Toen in 1815 vrede gesloten werd was het land weer in een economische crisis met een hoge staatsschuld. Daardoor voelden de Amerikanen zich toch verplicht om de Second Bank of the United States een mandaat te geven als private nationale bank, met het recht bankbiljetten te drukken, waardoor de feitelijke macht toch weer in handen kwam van privépersonen. De grondwet gaf het Congres enkel de macht om munten te slaan.

BattleofNewOrleans
Jackson at the Battle of New Orleans

Andrew Jackson die zijn land succesvol had verdedigd, zag ook dit gevaar en schreef in 1829:
"De botte pogingen die deze bank heeft aangewend om de regering te manipuleren zijn een voorbode van het lot dat het Amerikaanse volk wacht als het ertoe verleid wordt om dit instituut voort te zetten of een gelijkaardig instituut op te richten."

Toen het Congres toch door de knieën ging, vetode president Jackson deze wet en schreef:
"Er schuilt geen noodzakelijk kwaad in een regering. Haar kwaad ligt uitsluitend in misbruik. Indien zij zich zou beperken tot een gelijke bescherming, en zoals de Hemel zijn regen stuurt, haar gunsten zou uitstrooien over hoog en laag, rijken en armen, dan zou dit een onverdeelde zegen zijn. In de wet die voor me ligt schuilt er een wijde en onnodige afwijking van deze rechtvaardige principes. Vele van onze rijke lieden waren niet tevreden met gelijke bescherming en gelijke rechten, maar hebben ons gesmeekt om hen nog rijker te maken middels een wet van het Congres.

... Indien we niet nu, rechtens belangen gevestigd in ondoordachte wetgeving, onze Regering kunnen maken tot wat ze hoort te zijn, dan kunnen we tenminste een standpunt innemen tegen elke nieuwe verstrekking van monopolies en exclusieve privileges, tegen elke vorm van prostitutie van onze Regering ten gunste van een minderheid ten koste van de meerderheid."

Nicholas Biddle, president van de bank, dreigde met een nationale depressie als het mandaat van zijn bank niet werd verlengd. Hij voegde de daad bij zijn woord en beperkte de geldvoorraad. Oude leningen werden ingevorderd en nieuwe werden geweigerd. Het gevolg was een diepe depressie.

Maar dit gaf de genoemde Amerikaanse presidenten wel gelijk; er bestond wel degelijk een gevaar vanuit de banken voor de jonge staat en zijn burgers.

In 1834 stemde het Huis van Afgevaardigden tegen een verlenging van het mandaat voor de bank en een commissie onderzocht de oorzaken van de crash. In 1835 betaalde Jackson de nationale schuld volledig af. Biddle werd gearresteerd en beschuldigd van fraude.

DemandNote
Demand Notes of Greenbacks

De afscheiding van het zuiden van de Unie zorgde voor meer problemen. Lincoln was net president geworden. Om het land er bovenop te helpen en een leger te kunnen betalen om de zuidelijke slavendrijvers in het gareel te brengen gebruikte hij dezelfde methode als de kolonisten tijdens de Amerikaanse Revolutie, hij autoriseerde de regering om haar eigen papieren fiat geld in omloop te brengen, de demand notes of greenbacks. Het bankwezen kwam weer onder controle van de regering en de economie werd aangedreven door meer regeringsuitgaven en goedkoop krediet bedoeld voor de industrie. Iets wat Franklin Roosevelt met zijn New Deal ook gedaan heeft om het land uit een diepe depressie te trekken, maar hij leende dat geld.

Lincoln had niet alleen de zuidelijke Confederates tegen zich, maar ook de buitenlandse banken. Hij zou het onderspit delven wat bankzaken betreft.
In 1865 schreef The London Times:
"Indien deze kwaadaardige financiële politiek, die zijn oorsprong heeft in de Noord-Amerikaanse Republiek, zich voorgoed zou weten te vestigen, dan zal die Regering voorzien in haar eigen geld zonder kosten. Zij zal al het geld hebben om haar handel te drijven. Zij zal welvarend worden zonder precedent in de geschiedenis van de beschaafde regeringen van de wereld. De hersens en de rijkdom van alle landen zullen naar Noord-Amerika gaan. Die Regering moet vernietigd worden, of ze zal elke monarchie op de aarde vernietigen."

abraham-lincoln1

Lincoln werd in 1865 vermoord. Maar al eerder leidde het gekonkel van de bankiers en de noodzaak om geld beschikbaar te krijgen voor de Burgeroorlog, tot de National Banking Act van 1863, die een aantal banken het mandaat gaf hun eigen geld te drukken en uit te lenen. Sindsdien is het niet meer goed gekomen en stort het kapitalisme ons regelmatig in crises, worden regeringen gechanteerd en is de macht van banken groter dan die van regeringen.

Wat zien we nu? Een crisis veroorzaakt door de banken, en als enige oplossing dwingen ze onze regeringen om bezuinigingen door te voeren die het verschil tussen arm en rijk nog zullen doen toenemen. 'Noodlijdende' (lees 'frauderende') banken krijgen steun van onze regeringen, maar deze banken weigeren nog steeds voldoende geld beschikbaar te stellen om de economie goed te laten draaien. Het is pure chantage. Wie de macht heeft over de geldvoorraad, heeft de macht over industrie en handel. Die macht is nu in handen van een paar mensen, en die macht is ook niet democratisch controleerbaar. Onze nationale banken zijn verzelfstandigd en geen regering kan die banken nog dwingen iets te doen of te laten. Toen het duidelijk was dat de macht in Zuid-Afrika over zou gaan op het ANC was het eerste wat de oude garde nog eiste dat de Nationale Bank verzelfstandigd zou worden. Op ondoordachte wijze is ook toen de macht door de nieuwe leiders uit handen gegeven. Geen enkele hervorming bleek daarna nog mogelijk in Zuid-Afrika omdat de Nationale Bank het geld daarvoor niet beschikbaar kon/wou stellen en het kapitaal het land was uitgevlucht. De Beers vestigde zich in Zwitserland. Het geld was verdwenen. Een fout van gigantische omvang. Zuid-Afrika is er nu nog slechter aan toe dan tijdens de Apartheid.  Alles draait om geld. Geld is macht. En die macht ligt niet bij het volk waar ze thuishoort.

© 2009