Zitting 6 maart 2014 vergunningverlening Open Air 2012 en 2013
Naast de 3 rechters en de griffier waren er 5 partijen aanwezig:
1. advocaat namens de burgemeester van Amsterdam, met ondersteuning van personen namens gemeente Amsterdam, namens Stadsdeel Zuidoost, namens Groengebied Amstelland, namens Omgevingsdienst en namens geluidsbureau Westerveld.
2. Advocaat Open Air met vergunningaanvrager
3. bewoner die beroep had aangetekend
4. bewoner met juridisch adviseur die beroep had aangetekend
5. advocaat namens juridisch collectief van Bewonersvereniging Nellestein en enkele bewoners en contact persoon van het collectief.
Op de tribune een groep bewoners en een groep studenten bestuursrecht met een docent. De rechters stelden voor om de volgende onderwerpen te behandelen:
ontvankelijkheid, procedure, geluid, Flora en Fauna, kosten en baten, een dwangsom.
Korte samenvatting:
- inzage en reactie termijn 4 weken en mogelijkheid om kopieën te maken van vergunningaanvraag. Rechter kapittelt stadsdeel en gemeente.
- stel dat er strijdigheid met bestemmingsplan is, dan gaat het festival toch door via ‘buitenplans’ route, (ontheffing via kruimelregeling of ‘toverformule Amsterdam’)
- geluidsnorm van 63 dBA op gevel, vastgelegd in vergunning 2013. In bezwaar procedure gaf Omgevingsdienst die aan als absolute norm (geldt altijd en overal), dus er mogen geen correcties meer in mee gewogen worden, ook gaven ze aan dat die niet gehaald kon worden. Nu schoffelt de aanwezige van Omgevingsdienst dit rapport weer onderuit.
Westerveld maakt zijn slogan, ‘Haal het maximum uit uw geluidslimiet’, volledig waar: uitgaan van langtijd gemiddelden industrie lawaaimetingen (eerst zachter, dan kan het later harder en blijft het gemiddeld onder de norm), meteocorrecties, reflexiecorrecties vooral bij de bron maatregelen nemen (dat is het goedkoopste), dBC (de hinderlijke basgeluiden) kan heel moeilijk gemeten worden op grote afstand, er kunnen veel stoorgeluiden zijn (apparaten/vliegtuigen/bladgeruis van populieren) waardoor niet vast te stellen is welke bron de overschrijding veroorzaakt dus geen gevelnorm dBC opnemen, alleen bij de bron met max verschil van 15 db. Het geluidsrapport van Asra laat zien dat verschil bij de gevel veel groter is dan 15, meer hinder dus, ook zijn daar dBC waarden gemeten.
Moeilijk voor handhavers om dBC te goed meten, dus geen norm opnemen.
Rechter moet vaststellen of norm in vergunning haalbaar was op basis van de maatregelen.
- Flora en Fauna wet. Open Air heeft toiletten verplaatst vanwege ransuilnest, dat vond de rechter een blijk van welwillendheid. Open Air zei dat het wel veel gedoe was maar dat ze geen keus hebben; ze zijn verplicht de aanwijzingen van de dienstregelingen op te volgen. Het feit dat die dienst in 2012 genoodzaakt was om aanwijzingen op te leggen geeft aan dat bij de vergunningverlening niet zorgvuldig genoeg gehandeld is volgens de advocaat van de eisende partij.
- kosten/baten afweging van een bewoner levert helaas geen concrete cijfers op van gedaagde partij. Ze hebben geen idee. Voor het stadsdeel in ieder geval in geld niet meer dan leges.
- de bewoners krijgen hun gevraagde dwangsom wegens overschrijden termijn bij bezwaarprocedure toegewezen.
- rechters doen ook uitspraak, zonder extra zitting, over strijdigheid bestemmingsplan. Binnen 6 weken komen ze met een tussenvonnis. Voor de procedures 2012 en 2013 stelden ze een mediation traject voor om afspraken te maken over 2014 en 2015. De gedaagde partijen wilden toch graag een uitspraak, de eisers wezen het voorstel niet af. De rechters sturen het voorstel in ieder geval naar alle partijen.
Langer verslag met commentaar (tussen haakjes).
Procedure
Bij de procedures werd vastgesteld dat voor 2014 weer dezelfde problemen speelden als bij voorgaande jaren: te korte termijn voor inzage, 2 weken in plaats van 4, en geen mogelijkheid om kopieën van stukken te maken. Ter plekke regelde de rechter dat de termijn 4 weken wordt en dat er een herstel bekendmaking gepubliceerd wordt. Ook moet het mogelijk zijn om kopieën te maken (gaat u vooral naar het stadsdeelkantoor om inzage te vragen en maak gebruik van de mogelijkheid om zienswijzen in te dienen gedurende die termijn!)
Mochten er weer problemen zijn, dan een telefoontje naar de advocaat van de burgemeester, raadde de rechter aan.
De al dan niet strijdigheid van een zo omvangrijk festival met het bestemmingsplan werd uitgebreid behandeld. Zelfs Ballorig werd door de gedaagde partijen aangevoerd om aan te geven hoe ruim de bestemming recreatie ingevuld kon worden. Ook werd weer verwezen naar de Floriade, 1982, die miljoenen bezoekers trok! De begrippen lichte en zware recreatie kwamen weer voorbij en de uitspraak van de voorzieningenrechter dat die in het verlengde van elkaar liggen.
Het stadsdeel heeft geen omgevingsvergunning afgegeven, niet nodig, omdat het festival zich verdraagt met het karakter van het park. Afweging in de APV. Of dat zo is werd onderzocht aan de hand van foto’s van schade aan het park, de kwestie van de aangelegde drainage systemen in 2012, deels door Open Air betaald. GGA zegt dat er wel schade is, vooral als gevolg van extreme weersomstandigheden, veel regen in de zomer 2012, koud voorjaar in 2013, en vooral door het achterstallig onderhoud van het park, waardoor er zwakke plekken zijn in de ligweiden waar het regen water blijft staan. Maar de schade wordt meteen hersteld. (Door extreem droog weer in voorjaar 2011, meer dan 6 weken, voor het eerste, minder omvangrijke festival, geen regen, bleef de schade aan de ligweiden in dat jaar beperkt, alleen de verbinding, schaduwrijk onder bomen, naar het rosarium werd toen kapot gereden).
De rechters betrokken ook de aanwezige studenten bij de zaak door hen uit te nodigen de foto’s te bekijken.
De eisende partij betoogde dat het bestemmingsplan duidelijke grenzen bevat, zeker in de toelichtingen. Dat dit festival bovendien niet in de z.g. Kruimelregeling past, omdat de impact met alle voorbereidingen en herstelwerkzaamheden meer dan 15 dagen omvat. Voor dergelijke omvangrijke festivals is een wijziging van de bestemming nodig, waarbij precies vastgesteld wordt wat er wel, waar, wanneer en hoe mag. Nu wordt op basis van een beleidsnota die behoorlijk vage bepalingen bevat en die bovendien zo weer gewijzigd kan worden, vergunning verleend.
Op de vraag van de rechter of er meer omvangrijke festivals gehouden kunnen worden, antwoordt de advocaat van de burgemeester: dat wordt dan afgewogen met alle partijen op basis van evenementenbeleidsnota’s van gemeente, stadsdeel en GGA. (Benieuwd of de omwonenden ook onder ‘alle partijen’ vallen, tot nu niet in ieder geval!).
De rechter vraagt ook: stel dat er strijdigheid is met het bestemmingsplan, gaat het festival dan niet door?
De advocaat van de burgemeester zegt dat het festival dan wel doorgaat, want dan wordt ‘buitenplans’ gegaan via de ‘toverformule van Amsterdam’, art.37 4e planvoorschriften en ook via de Kruimelregeling, mag 3 keer per jaar.
De rechter vraagt omdat de rechtbank voldoende onderzoek gedaan heeft vandaag of de partijen akkoord gaan als ze ook zonder zitting een uitspraak doen in de zaak van beroep over het bestemmingsplan, die eigenlijk was uitgesteld als aparte zaak. Alle partijen gaan hiermee akkoord (dat scheelt weer een zitting, en de uitspraak komt dan ook eerder.)
Geluid
(Opvallend was dat de microfoons in de zaal door de partijen zo slecht gebruikt werden dat je zelfs zonder gehoorbeschadiging vaak nauwelijks kon verstaan wat er gezegd werd. De rechter moest herhaaldelijk vragen de microfoon te gebruiken!)
Natuurlijk was er weer discussie over of de norm die in de vergunning genoemd was voor het geluid op de gevel, 63 dBA L AEQ, gemiddelde per 5 minuten gemeten, nu wel of niet gecorrigeerd mocht worden met van alles en nog wat. Het rapport van de omgevingsdienst bij de bezwaarprocedure werd nu evenzo vrolijk door de omgevingsdienst weer onderuitgehaald. ‘Invallend geluid’, dat is standaard bij industrielawaai, is gemeten naast de gevel en niet voor de gevel, dan meet je ook de reflectie. (Dat je die ook hoort en weerkaatsingen van meer gevels zelfs, telt voor deze geluidsdeskundigen niet mee. Evenmin dat de bassen trillingen veroorzaken in je lijf en in de houten kap van de bovenwoningen.)
Westerveld, die in 2011 in opdracht van het stadsdeel metingen deed, had gezien dat er maar lukraak middelen in gezet werden door Open Air, was heel kostbaar en niet effectief (hebben we gehoord). Hij stelde voor een geluidsplan te maken, waarmee je maatregelen bij de bron inzet die moeten zorgen dat de normen gehaald worden. (hij rekent met langere tijdsperiode. Dan kun je eerst wat zachter dan de norm en later vul je die ruimte op door harden dan de norm te gaan. Gemiddeld blijft je dan binnen de norm. Dit is ontwikkeld voor industrielawaai!)
De vooral hinderlijke dBC, de rechter refereerde er nog even aan dat zij haar kinderen ook vaak verzocht om de bassen zachter te zetten, zijn over grotere afstand moeilijker te meten en moeilijker van andere omgevingsgeluiden te onderscheiden. Ook voor handhavers zijn ze moeilijker te meten en is het lastiger om dBC normen te controleren (die kunnen ook harder, want moeilijker te meten en te controleren! Helaas wel veel hinderlijker). Normen voor de bron vaststellen en daar max verschil tussen dBA en dBC van 15. (Hoe en of de afstanden die in de vergunning staan tot de geluidsbronnen gecontroleerd worden? Worden ze alleen als rekenmethode gebruikt? De metingen van Asra, ingeschakeld door de bewonersvereniging, geven aan de gevelnorm van 63 dBA op 4 plaatsen in Nellestein flink overschreden werden. Met alle correctie die Westerveld toepaste, waardoor de norm op 70-75 dBA kwam, bleek er weinig verschil tussen de metingen. Asra mat op de gevel ook een veel groter verschil dan 15 tussen dBA en dBC, ook dBC waarden zijn gemeten.)
De deskundigen kraakten elkaars werk flink af, maar de rechter stelde toch heel duidelijke vragen: Is er nu wel of niet de norm op de gevel gehaald in 2012 en 2013?
Volgens de advocaat van de burgemeester was alles binnen de norm van 63 dBA en volgens de omgevingsdienst ook binnen 64 dBA, 1 dBA meetonnauwkeurigheid. Hierbij werd verwezen naar de indicatieve metingen van de handhavers op twee plekken, 1,5 m uit de gevel gedurende 120 sec bij Liendenhof 2 en bij Liendenhof 10 (was Lopikhof volgens de foto) om 14.30-16.00 uur op zaterdag en op zondag 19.00-21.00 uur. (zie Evaluatie Amsterdam Open Air)
(Volgens Asra en eerste reactie Omgevingdienst is de norm ruim overschreden, overal boven 70 dBA Laeq)
De constante monitoring van het geluid op de gevels is heel kostbaar. In 2013 is vooral in Gein gemeten en minder in Nellestein. Keuze werd bepaald door de windrichting.
dBC normen voor de gevel worden volgens de eisende partij zelden vastgelegd, want moeilijker te meten en stoorgeluiden lastiger te onderkennen, de hinderlijke zoem van een airco bijvoorbeeld. (Voor veel evenementen in Arena park worden wel dBC normen voor gevel dichtstbijzijnde bebouwing vastgesteld in vergunningen). (Het beeld was nogal onthutsend; de bassen, dBC, die voor omwonenden het hinderlijkst zijn, maar die voor deze muziek ‘nodig’ zijn, kunnen moeilijker gemeten worden en moeilijker naar de geluidsbron herleid worden, dus daar maar geen norm op de gevel voor vaststellen, daar waar de hinder het grootst is. Met de dure continue monitoring op de gevel zou onmiddellijk gecorrigeerd kunnen worden voor dBA, want die is tot de bron te herleiden. Welke hinder 11 keer 115 dBC gemeten op de ‘dansvloer’ op de gevel veroorzaakt kan moeilijk gemeten worden en ook moeilijk gecontroleerd worden en dus ook moeilijk gecorrigeerd worden. In de geluidsplannen ontbreken de contouren van dBC, in de vergunning een gevelnorm dBC. Zo leg je wel erg veel eigen verantwoordelijkheid bij organisatoren van festivals. Eigenlijk zou je dan het voorbehoudprincipe moeten toepassen: Het is moeilijk te meten, controleren en corrigeren op grotere afstand bij wisselende weersomstandigheden. Het wordt als zeer hinderlijk ervaren. (Dan alleen toestaan in zeer goed geluidsgeïsoleerde gebouwen en zeker niet in de openlucht.)
Drie kuikens uitgekomen tijdens opbouw Open Air
Eentje nog in leven op 2e dag festival
Later niet meer gezien in de omgeving.
Flora en Fauna wet
De rechter prijst Open Air dat ze de toiletten hebben verplaatst vanwege het nest van de ransuilen. Open Air zegt dat het verplaatsen een heel gedoe was en dat ze het heel vervelend vinden maar dat ze geen keus hebben, want een aanwijzing die ze verplicht zijn op te volgen.
(Of het cynisch bedoeld was of om ons te provoceren weet ik niet. Maar erg natuurvriendelijk komen deze antwoorden niet over. 'De extra aanwijzingen en voorschriften vinden we vooral vervelend, maar we hebben geen keus.' Bij het Arena park en op P2 heb je een stuk minder kans op aanwijzingen op grond van de Flora en Faunawet.)
In 2012, opdracht GGA, en in 2013, opdracht Open Air, heeft Bureau Waardenbrug broedvogelinventarisaties gedaan op het festivalterrein en in de directe omgeving van het festivalterrein. (De aanbeveling uit 2012, om een broedvogelinventarisatie van het hele park te doen is nooit overgenomen, volgens de organisatie te duur, deze inventarisaties kosten al heel wat.) Nu worden vooraf twee inventarisatierondes gedaan en achteraf ook, waarbij op zicht/geluid geïnventariseerd wordt. De aanwijzingen uit die rapporten moeten opgevolgd worden, om problemen met de dienst Regelingen te voorkomen.
In 2012 heeft de dienst Regelingen ook aanwijzingen opgelegd. De advocaat van de eisers betoogde dat het feit dat de dienst aanwijzingen heeft opgelegd tijdens de opbouwfase van het festival aangeeft dat de vergunning niet zorgvuldig verleend is.
Kosten-Baten afweging en Dwangsom
Een bewoner heeft een hele kosten-baten analyse gemaakt om aan te tonen dat de baten niet opwegen tegen de kosten. De rechter vond dat een interessante gedachtegang en vroeg of de gedaagde partijen daar gegevens over hadden. (Dat zou heel aardig zijn als die genoemd zouden worden. Tegen GGA loopt nog een beroep tegen de afwijzing van een WOB procedure over de opbrengsten van het open Air festival voor GGA.
GGA maakt gebruik van de weigergronden die de WOB biedt. Daartegen is beroep aangetekend. Er is nog geen uitspraak.)
Helaas, de advocaat van de burgemeester had geen idee, een beroep op haar ondersteuners leverde alleen op dat het stadsdeel er slechts legeskosten voor ontving, maar natuurlijk wel heel veel ‘PR voor zuidoost’ en grote groepen jongeren die naar zuidoost komen en zeggen , volgens de enquête van Open Air, dat ze nog eens terug zullen komen naar het park. Echt onderzocht of dat klopt? Nee.
Verder waren er natuurlijk kosten voor: inwinnen advies bij diensten, ambtelijke kosten, inzet van politie, 9 agenten buiten het terrein (bijna de helft van de ingezette agenten was dus ruim een half uur bezig met mijn aanhouding in 2013!). De beveiliging op het terrein was voor rekening van Open Air evenals het verwijderen van de vuilniscontainers en de bankjes uit het park voor de opbouw. GGA kwam met de kosten voor projectbegeleiding Air en voor- en naschouw.
Helaas geen cijfers van de betrokken partijen dus.
De bewoner vroeg 500 euro schade vergoeding, omdat hij gedwongen is twee dagen zijn huis te verlaten en elders te verblijven.
De dwangsom gevraagd door twee bewoners wegens te laat besluit op bezwaar werd ter plekke toegekend op verzoek van de rechter.
De zitting duurde lang en de rechters schorsten voor een korte pauze en gaven ter overweging mee aan de partijen om af te zien van een uitspraak en een mediation traject aan te gaan om afspraken te maken over 2014 en 2015. Want gezien de opstelling van de partijen verwacht ze dat we er binnenkort weer zitten.
De bewoners wilden wel een uitspraak over het bestemmingsplan en hebben geen hoge verwachtingen van afspraken die we zouden kunnen maken.
Het voorstel wordt na de schorsing door de rechter bijgesteld: een soort tussenvonnis over het bestemmingsplan en geen uitspraak oer 2012 en 2013, maar een mediation traject voor afspraken over 2014 en 2015.
Daar kunnen de bewoners mee akkoord gaan. De gedaagde partijen willen toch een uitspraak over alles, de advocaat van de burgemeester wil nog even overleggen en zal later uitsluitsel geven.
De rechter besluit dat ze in ieder geval een mediation voorstel zal doen aan alle partijen.
Ze sluit de zitting, het is bijna 13.00 uur.
Flora te Riet, 7 maart 2014