Erasmus: "De Zotheid is de oorzaak van hetgeen in den oorlog gebeurt.
Is niet de oorlog het zaad en de bron van alle hooggeprezen daden? Maar is er nu wel iets zotters te bedenken dan om de een of andere oorzaak zulk een strijd te ondernemen, waarbij elk van beide partijen altijd meer schade dan voordeel heeft?"
夏草や
兵どもが
夢の跡
(Matsuo Basho)
Van zotheid kan geen sprake meer zijn wat de holocaust betreft, dat was pure waanzin. Laten we dit nooit ofte nimmer vergeten.
Maar de dodenherdenking op de Dam ligt me niet. Er lopen me teveel militairen rond, er worden teveel kransen neergelegd voor even zo foute interventies. Voor mij geen toespraken. De ceremonie op de Waalsdorpervlakte is in al zijn eenvoud veel indrukwekkender en echter.
Al te vaak nemen staten nog steeds hun toevlucht tot geweld, al te vaak is een 'bloed en bodem' ideologie nog steeds oorzaak van uitroeiing van hele bevolkingsgroepen. Wat doet of deed Nederland in Indonesië, Irak, Afghanistan, en wat doet Israel in Gaza?
We leven nog steeds in een staat van ontkenning.
Het herdenken hoort ons alert te maken op onze eigen daden van geweldpleging en fouten. Ondanks herhaalde verzoeken om de verzetsstrijders en de Georgische opstandelingen op Texel te helpen, verkozen de geällieerden om geen hulp te bieden. Aan het eind van de oorlog werden nog veel verzetsstrijders opgepakt door de Duitsers en het vermoeden bestaat dat de Nederlandse regering in Londen communistische verzetsmensen doelbewust heeft verraden. Het liquideren van het communisme was al tijdens de oorlog het doel van de Nederlandse overheid. Conny Braam schreef een trilogie over de familie Abraham in IJmuiden, en in het derde deel, Het Schandaal, gaat het over de Velser affaire. De Velser affaire in Netwerk. Moesten de linkse verzetsstrijders uitgeschakeld worden? Het is heel aannemelijk.
Nog steeds is de oorlog niet over. Herdenken gaat verder dan vlagvertoon. Daarom zul je mij nooit bij de herdenking op de Dam zien.