Trouw: "Een gezonde economie begint met grootschalig natuurherstel. Dat betoogt Willem Ferwerda, de huidige nummer 1 in de Trouw Duurzame 100 vandaag tijdens de jaarlijkse duurzame troonrede.
Als ecoloog en ondernemer zal ik het vandaag niet hebben over klimaatverandering, de vervuiling van de oceanen of duurzame technologieën. Wel over wat ik de kern van duurzaamheid noem: herstel van onze relatie tot de natuur - de ecosystemen. Want gezonde ecosystemen zijn de basis van ons bestaan. We zijn van ze afhankelijk voor ons voedsel, water, schone lucht, een stabiel klimaat, sociale en economische rijkdom, en ook voor ons geluk en welzijn. Er is vrijwel geen enkel publiek bediscussieerd onderwerp dat niet direct of indirect met landschappen verbonden is.
Klimaatverandering, de kwaliteit en zekerheid van ons voedsel, water en lucht, vervuiling, armoede, extreme droogte, overstromingen, uitsterving van soorten, veiligheid, vluchtelingen en migratie - het is onmogelijk om zinvol over deze thema's te praten, zonder dat we het hebben over landschappen en de werking van ecosystemen.
Uiteengegroeid
De ecologie en de economie zijn al eeuwen geleden uit elkaar gegroeid. We hebben financieel kapitaal gecreëerd ten koste van natuurlijk en sociaal kapitaal. Dit heeft geleid tot overexploitatie waarbij we sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw zijn gaan interen op onze ecosystemen, ons natuurlijk kapitaal. De laatste jaren zie ik de aandacht voor het milieu toenemen door de nadruk op klimaatverandering. Dat is een noodzakelijke en hoopvolle ontwikkeling die leidde tot het Klimaatakkoord in 2015. Maar er is ook een keerzijde. Door de dominantie van het technologische klimaatdebat gaat het vooral over CO2-voorspellingen, louter technische oplossingen, zoals elektrische auto's en op energie gerichte projecten. Wat ontbreekt is het bredere kader en een visie met een ecologische en holistische aanpak.
Dat ligt ook aan de aard van de ecologie. Het is een op systeemdenken gebaseerde, complexe wetenschap, waarbij het gaat over biodiversiteit, de relaties tussen soorten en hun omgeving in de loop van de tijd.
De huidige vorm van landbouw is verantwoordelijk voor 70 procent van al het verlies aan biodiversiteit, blijkt uit cijfers van het internationale initiatief The Economics of Ecosystems and Biodiversity (TEEB). Alleen in Nederland draagt de landbouw voor bijna 20 procent bij aan de totale Nederlandse emissies van broeikasgassen. PBL laat zien dat de maatschappelijke kosten van een te hoge hoeveelheid stikstof in Nederland 2 tot 5 miljard euro bedragen, dat betalen we via de belasting.
De kosten van degradatie
Op basis van zeer conservatieve schattingen heeft TEEB berekend dat het verlies aan mondiale natuur de samenleving in het jaar 2008 zo'n 72 biljoen dollar kostte. Dat komt overeen met wat er in 2008 wereldwijd werd verdiend, het bruto mondiale product van 76 biljoen dollar. In datzelfde jaar werd er aan natuurbehoud en -herstel door overheden, ngo's en bedrijven slechts 21 miljard dollar uitgegeven. Een doekje tegen het bloeden.
Ik pleit dan ook voor de 'restauratie-economie'. Dat wil zeggen, een economie die niet zoals nu ietsje minder slecht is, maar waarin het herstel van ecologische functies centraal staat."