Een verslag van het symposium van 6 november over de Omgevingswet vindt u hier.
Er werden een paar interessante presentaties gehouden die de moeite waard zijn om te bekijken en beluisteren.
NatureToday: “Op het juiste moment aan tafel zitten bij gemeenten is belangrijk, benadrukt ook jurist Marga Robesin van Stichting Natuur en Milieu. Ze constateert dat de Omgevingswet de rijksoverheid niet heeft verleid om de ambitie op te schroeven. Wel wordt de status quo bij gemeenten gehandhaafd met de bruidsschat: rijksregels die automatisch onderdeel worden van het omgevingsplan. Gemeenten kunnen dat laten staan, wijzigen of schrappen. Dat is een onzeker punt, aldus Robesin. Des te belangrijker is het dat gemeenten de ruimte benutten die de Omgevingswet biedt. Natuurorganisaties, adviseert de jurist, kunnen gemeenten prikkelen hogere ambities na te jagen. "U zou kunnen pleiten voor strengere omgevingswaarden. Maak vooral gebruik van mogelijkheden van inspraak, participatie en rechtsbescherming." Dat zal snel moeten gebeuren, want veel gemeenten zijn al bezig met het omgevingsplan. "Ik zie wel kansen. U heeft veel kennis van natuur en landschap en misschien ook milieu en duurzaamheid. Het is heel belangrijk dat in te brengen." En hoewel de Omgevingswet zelf geen natuurwaarden bevat, "is het omgevingsplan heel belangrijk. Daar kunnen milieuregels in staan met een afwegingsruimte. Dat is belangrijk voor de natuur en biodiversiteit."
"Klimaatdoelen
Bedreigingen ziet Robesin overigens ook. "Gemeenten krijgen meer taken en verantwoordelijkheden en hebben meer geld nodig voor de uitvoering." Het gebrek aan geld vergroot de kans dat gemeenten het laten lopen. Ook is het de vraag of de Omgevingswet de echt integrale aanpak brengt die leidt tot een betere leefomgeving, iets waar het rijk mee adverteert. Robesin somt op: "Het ambitieniveau is niet verhoogd; toezicht en handhaving blijven een knelpunt; de reikwijdte blijft beperkt, want meststoffen, bestrijdingsmiddelen en klimaatdoelen zitten er niet in." Menens wordt het bij de besluitvorming over concrete activiteiten. "Het is jammer dat er meer algemene regels zijn. Dat betekent minder vergunningplicht, dus minder kans om er in het kader van een procedure iets van te zeggen en eventueel naar de rechter te stappen. Een ander risico is dat de vergunningaanvrager zijn aanvraag in stukjes knipt: eerst bouwen, dan natuurvergunning. Dat betekent dat een aanvrager de regie heeft en het niet integraal wordt bekeken."
"Robesin schetst de theorie, Johan Vollenbroek, die als een juridische kruisridder de Nederlandse stikstofaanpak (PAS: Programma Aanpak Stikstof) volledig onderuitgehaald heeft, kent de praktijk. Hoe beziet hij de uitwerking van de Omgevingswet? "We zijn argwanend, omdat die tot stand komt onder een liberaal kabinet dat weinig voeling heeft met klimaat en biodiversiteit", laat hij in de wandelgangen van het symposium weten namens Mobilisation for the Environment. "Van de andere kant: voor ons is Europese wetgeving de basis. Die verandert niet en gaat boven de Nederlandse wetgeving." Hij geeft toe dat de Omgevingswet ruimte biedt om zaken lokaal te bedisselen. Maar "wat betreft biodiversiteit maken de regering en de provincies er ook een potje van. Slechter kan het niet."
Omgevingswet bedreiging voor natuur tenzij 352 gemeenten natuurbelang stevig verankeren:
"Geen verplichte omgevingsvergunning meer bij bouwactiviteiten en vage open normen. Minder vergunningsplichten, snellere procedures en minder tijd om kapvergunningen op te schorten. Mogelijk zwakkere toets op aantasting van natuur voor projecten in het Natuur Netwerk Nederland. Dit zijn enkele risico’s door de nieuwe Omgevingswet, zo blijkt uit een nieuw rapport."
"Halverwege 2022 wordt de Omgevingswet van kracht. Het is een van de
grootste wetgevingsoperaties ooit die wetgeving en regels voor ruimte,
wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water bundelt. Natuur- en
milieufederatie Noord-Holland en Natuur & Milieu hebben in het
rapport ‘Roeien met nieuwe riemen’
(pdf: 1,1 MB) diverse kansen en bedreigingen door de Omgevingswet voor
natuur, milieu en duurzaamheid in kaart gebracht. Ze geven ook aan op
welke manier overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en
burgers die kansen kunnen benutten en de bedreigingen kunnen beperken.
Tijdens het landelijke symposium ‘Kans of paard van Troje; hoe pakt nieuwe Omgevingswet uit voor natuur en landschap?’
georganiseerd door de Heimans en Thijsse Stichting op 6 november zullen
een aantal resultaten aan de orde komen in de presentatie over kansen
en bedreigingen.
Binnenkort wijdt ‘Aan de slag met de Omgevingswet’
(ministerie BZK, Aandeslagmetdeomgevingswet.nl) een openbaar webinar aan Roeien met nieuwe riemen.
Toetsing op aantasting natuur in Natuur Netwerk Nederland wordt versoepeld
Tot nu toe moesten projecten die uitgevoerd worden in het Natuur Netwerk Nederland (NNN) getoetst worden op eventuele aantasting van natuurlijke kenmerken (ADC-toets). Als er wel aantasting te verwachten is, kan nu nog alleen toestemming gegeven worden indien er geen Alternatieven zijn, er een Dwingende reden van groot openbaar belang is of als Compenserende maatregelen worden getroffen die waarborgen dat de samenhang van het NNN bewaard blijft. Deze verplichte toets verdwijnt binnen de Omgevingswet. Provincies kunnen wel zelf besluiten (of op verzoek van maatschappelijke organisaties) om de toets te handhaven.
Provincies hebben in de Omgevingswet nog wel een resultaatverplichting voor het realiseren van het NNN. Die verplichting is echter op macroniveau en zonder controlemechanisme. Al met al is er, door de toegenomen vrijheid op provinciaal niveau, in de optiek van natuurorganisaties onvoldoende waarborg voor een gelijkwaardig beschermingsniveau van het NNN."